ξεναγήσεις Θεσσαλονίκη

Πόσες ιστορίες γι’αυτήν την πόλη χωράνε σε μία βόλτα; Οι δρόμοι της γεμάτοι μνημεία που μιλούν για αυτοκράτορες, θεούς και θνητούς, πολέμους και καταστροφές, γιορτές και νίκες. Μία πόλη με πολλά πρόσωπα, άλλοτε φιλόξενη, άλλοτε κλειστή, άλλοτε αμήχανη μπροστά στη σπουδαιότητά της, ενσωμάτωσε στην ταυτότητά της κάθε ανθρώπινο στοιχείο που πέρασε από αυτή στους 23 αιώνες ζωής της. Ερμηνεύουμε μνημεία, κατάλοιπα όλων των ιστορικών περιόδων της Θεσσαλονίκης, από τους ρωμαϊκούς χρόνους μέχρι το πιο πρόσφατο παρελθόν της πόλης, δημιουργώντας συνδέσεις μεταξύ τους σε μία διαδρομή που στόχο έχει να αφηγηθεί την ιστορία μίας πολυπολιτισμικής πόλης με αδιάλειπτη παρουσία μέχρι τις μέρες μας.

Η dot2dot σε συνεργασία με τον ηθοποιό Δημήτρη Παπαδόπουλο σχεδίασε μια περιήγηση στο ρωμαϊκό παρελθόν της πόλης με αφετηρία το γαλεριανό ανάκτορο και κατάληξη την υπαίθρια έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου «Αγρός, Οικία, Κήπος, Τόπος». Με αφορμή την άφιξη ενός απρόσμενου επισκέπτη στην πόλη, ανακαλύπτουμε με έναν πρωτότυπο και ευχάριστο τρόπο τα ίχνη που άφησαν οι Ρωμαίοι στη Θεσσαλονίκη. Έχοντας πληροφορηθεί ότι η Θεσσαλονίκη υπήρξε κάποτε σημαντική πόλη της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ο Αστερίξ αποφασίζει να την επισκεφτεί και να διαπιστώσει αν ήταν πράγματι τρελοί αυτοί οι Ρωμαίοι! Φτάνοντας στη Θεσσαλονίκη τον περιμένει μια έκπληξη… Μία βόλτα της ομάδας dot2dot μαζί με μία μεγάλη παρέα πρόκειται να ξεκινήσει σε λίγο. Κρυφακούει και καταλαβαίνει αμέσως ότι ξέρουν πολλά για τους Ρωμαίους! Μιλούν για τον αυτοκράτορα και τα ανάκτορά του, τον ιππόδρομο και μία θριαμβική αψίδα, για ένα μαυσωλείο που έμεινε άδειο, αλλά και για ρωμαίους πολίτες που έζησαν και τάφηκαν εκεί. Μα τον Τουτάτη, αυτή ήταν η ευκαιρία που έψαχνε!

*Η διαδρομή ενδείκνυται και για σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. 

Αστικοί θρύλοι, μυστήρια, συνωμοσίες, μίση, πάθη και υπερβολές. Δημιουργήματα της φαντασίας που επιβίωσαν σαν φήμες και διαδόθηκαν από στόμα σε στόμα; Πραγματικά γεγονότα που ο ανθρώπινος νους παρερμηνεύει από την αδυναμία του να τα συνδέσει με την ιστορία της πόλης; Ή μήπως και τα δύο μαζί; Το σίγουρο είναι ότι η Θεσσαλονίκη κρύβει πιο πολλές τέτοιες ιστορίες απ’ όσες φαντάζεσαι! Η dot2dot σε συνεργασία με το Γιώργο Μαντζουρανίδη πραγματοποιεί βραδινές διαδρομές σε γνωστές αλλά και άγνωστες γειτονιές της πόλης.

Αυτός, αυτές και τα μυστήρια Ι

Το ταξίδι στο μεταφυσικό έχει ως αφετηρία τα τείχη, την πορεία των οποίων ακολουθούμε προς τα ανατολικά, για να καταλήξουμε στο κέντρο της πόλης και την περιοχή του Λευκού Πύργου. Μια πρωτότυπη βραδινή περιήγηση και μια μοναδική ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με κρυφές όψεις της Θεσσαλονίκης. Ανάμεσα στ’ άλλα, αφηγούμαστε ιστορίες και θρύλους κάποιοι από τους οποίους είναι τόσο παλιοί όσο και η ίδια η πόλη. Ξεδιπλώνουμε αστικούς μύθους που συνδέονται με ιστορικά μνημεία αλλά και λιγότερο γνωστές τοποθεσίες της. Και φυσικά, εντοπίζουμε μυστικιστικούς συμβολισμούς ακόμα και σε σημεία που συναντάμε καθημερινά διασχίζοντας τους δρόμους της…

Αυτός, αυτές και τα μυστήρια ΙΙ

Το ταξίδι στο μεταφυσικό δε σταματάει ποτέ. Απλά, ακολουθεί μια διαφορετική διαδρομή και θεματολογία. Σκηνικό για αυτήν τη βραδινή μας περιήγηση αποτελεί η περιοχή της Άνω Πόλης, μέσα στην οποία κινούμαστε ανακαλύπτοντας -εκτός από τις αρχιτεκτονικές- και τις μεταφυσικές της ομορφιές, φτάνοντας μέχρι την περιοχή του τούρκικου προξενείου! Ανάμεσα στ’ άλλα, γνωρίζουμε τις φυσιογνωμίες των ιδιαίτερων ανθρώπων της που έζησαν και έδρασαν εκεί. Φέρνουμε στο φως λεπτομέρειες για τους θησαυρούς που έκρυβε (ή κρύβει ακόμα;) στα σπλάχνα της. Και φυσικά, αναλύουμε θεωρίες συνωμοσίας που έπλασαν ή επηρέασαν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο την ιστορία της στο παρασκήνιο…

Περιηγούμαστε σε μία λιγότερο γνωστή αλλά εξίσου σημαντική όψη της Θεσσαλονίκης: στη δυτική είσοδο της πόλης, στην περιοχή των Σφαγείων, μία περιοχή στενά συνδεδεμένη με τη βιομηχανική, εμπορική και οικονομική δραστηριότητα της Θεσσαλονίκης του 19ου και 20ου αιώνα. Μοναδικά κτιριακά σύνολα, τα άλλοτε αποκαλούμενα «βιομηχανικά παλάτια του 19ου αιώνα», δίνουν την αφορμή να δούμε τι συνέβαινε στη Θεσσαλονίκη δύο αιώνες πριν, με τις μηχανές να δουλεύουν, τους εργάτες να διαδηλώνουν, την πόλη να εκσυγχρονίζεται…
Σε τακτά χρονικά διαστήματα, η διαδρομή εμπλουτίζεται με μία ξεχωριστή μουσική δράση: εμείς, οι σημερινοί κάτοικοι της πόλης, ζωντανεύουμε και γεμίζουμε τους άδειους βιομηχανικούς χώρους με πειραματικούς και industrial ήχους σε ένα αυτοσχεδιαστικό live από τους μουσικούς της Granny Records και του 1ου Ορόφου!

Μικρά πλακόστρωτα στενά, που συχνά οδηγούν σε αδιέξοδο, παραδοσιακά σπίτια με χαρακτηριστική αρχιτεκτονική και χρώματα, πέτρινα σκαλιά, πολλές μικρές πλατείες που διατηρούν ακόμα το ανθρώπινο πρόσωπό τους, οι μικροί ναοί με τους κήπους, οι τεκέδες που γέννησαν θρύλους ζωντανούς ως τις μέρες μας, τα τείχη ως αντίπαλο δέος, αυλές και κήποι και παραδοσιακά μαγαζιά με αρώματα άλλης εποχής. Γειτονιές Τούρκων, χριστιανών, προσφύγων… Όλοι άφησαν τα ίχνη τους σε μία από τις πιο όμορφες μέχρι σήμερα περιοχές της πόλης. Αν δεν έχεις χαθεί στους δρόμους της Άνω Πόλης, δεν μπορείς να πεις ότι την ξέρεις. Κάπως έτσι ανακαλύψαμε κι εμείς πολλές από τις ομορφιές της και τις βάλαμε σε μια διαδρομή.

Μία άλλη πτυχή της πόλης αποκαλύπτεται έξω από τα τείχη, στη δυτική Θεσσαλονίκη. Η «εκτός των τειχών» Θεσσαλονίκη που μοιάζει να ζει τη δική της ζωή, πολύ διαφορετική από την «προστατευμένη» εντός των τειχών πόλη, και η οποία σταδιακά σημαδεύεται από την προσφυγιά, τον πόλεμο, την εξαθλίωση, την περιθωριοποίηση, τον κοινωνικό αποκλεισμό, το θάνατο. Οι πρώτοι πρόσφυγες, οι στρατιώτες των συμμαχικών στρατευμάτων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι ασθενείς των «ασύλων φρενοβλαβών», οι φυλακισμένοι αντιστασιακοί της περιόδου της κατοχής αλλά και τα τάγματα των Λαζαριστών και των Αδελφών του Ελέους… Αυτή η πόλη που, ακολουθώντας μια συνήθεια αιώνων, προοριζόταν να φιλοξενεί τόπους μνήμης, με τα νεκροταφεία να χτίζονται πάντα “extra muros” (εκτός των τειχών). Ένα καθολικό και ένα ορθόδοξο νεκροταφείο σε “συνομιλία” με τη μεγαλύτερη στρατιωτική νεκρόπολη της Ελλάδας, τα Συμμαχικά Κοιμητήρια του Ζέιτενλικ, το στρατόπεδο με τη γειτονική τούμπα που έγινε τόπος αίματος με τις δολοφονίες των φυλακισμένων της κατοχής… Ανακαλύπτουμε και ερμηνεύουμε όλα αυτά τα στοιχεία που διαμόρφωσαν την ταυτότητα της περιοχής μέχρι τις μέρες μας και ερχόμαστε σε επαφή με μία σχεδόν άγνωστη όψη της πόλης.

*Η διαδρομή ενδείκνυται και για σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Μία βόλτα στη Θεσσαλονίκη των βυζαντινών χρόνων: ο ναός, το σπίτι, ο δρόμος, η αγορά, το λουτρό. Συνθέτουμε την εικόνα της ζωής στη σημαντική αυτή πόλη της βυζαντινής αυτοκρατορίας με τη στρατηγική γεωγραφική θέση, την ισχυρή εμπορική παρουσία και την έντονη οικονομική δραστηριότητα. Περιηγούμαστε σε δρόμους και γειτονιές της σύγχρονης πόλης και ανακαλύπτουμε το βυζαντινό παρελθόν της, άλλοτε κυρίαρχο και επιβλητικό και άλλοτε σχεδόν κρυμμένο μέσα στον πολύπλοκο αστικό ιστό.

*Η διαδρομή ενδείκνυται και για σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. 

Καλύπτοντας σχεδόν πέντε αιώνες από την ιστορία της, το οθωμανικό παρελθόν της Θεσσαλονίκης αποτυπώνεται σχεδόν σε κάθε δρόμο της σύγχρονης πόλης και υποδέχεται τους επισκέπτες της ήδη από την είσοδό τους σ’ αυτή. Μία οθωμανική πόλη με κέντρο της το τζαμί που συγκεντρώνει γύρω του όλα τα αναγκαία κτίσματα για τη λειτουργία της πόλης, την καθημερινή ζωή των κατοίκων και τη διαμονή των επισκεπτών της. Γινόμαστε οι «επισκέπτες» της πόλης που σταδιακά γκρεμίζει όσα τη χωρίζουν με τη Δύση κρατώντας όμως ζωντανό μέχρι και σήμερα το ανατολίτικο χρώμα της.

Περπατάμε στο παραλιακό μέτωπο της πόλης και ανακαλύπτουμε τη διαχρονική σχέση της με τη θάλασσα όπως αυτή αποτυπώνεται στην καθημερινή ζωή των κατοίκων της και τη λειτουργία και διάρθρωση της πόλης. Το παραλιακό μέτωπο ως καθρέφτης όλων των μεγάλων αλλαγών που βίωσε η Θεσσαλονίκη στη μακραίωνη ιστορία της. Από την εποχή που η πόλη υψώνει διαχωριστικά τείχη ανάμεσα σε αυτήν και τον έξω κόσμο, μέχρι το γκρέμισμα του τείχους για να χτιστεί μία νέα σχέση με τη θάλασσα. Aπό το όραμα του Ερνέστ Εμπράρ για μία πόλη ανοιχτή και εκσυγχρονισμένη και από τις καθοριστικές μεταπλάσεις της μεταπολεμικής περιόδου μέχρι τη σημερινή διαμόρφωση ενός από τους πιο ζωτικούς δημόσιους χώρους της πόλης.

Η Θεσσαλονίκη με την αδιάλειπτη παρουσία και τη μακραίωνη ιστορία της αποτέλεσε τόπο έλξης για πάρα πολλούς περιηγητές, Ευρωπαίους και μη, που ταξίδεψαν ως εδώ και κατέγραψαν όσα είδαν, αφήνοντας σημαντικά και συχνά μοναδικά κείμενα και μαρτυρίες για τον τόπο.

Η διαδραστική περιήγηση εκτυλίσσεται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, όπου μέσα από ρόλους και ειδικά σχεδιασμένα παιχνίδια οι συμμετέχοντες ξετυλίγουν πτυχές της ευρωπαϊκής της ταυτότητας. Σημαντικοί σταθμοί, μνημεία και άνθρωποι που ταξίδεψαν και διέμειναν σε αυτή, μας δίνουν την αφορμή να αφηγηθούμε τα σημαντικά γεγονότα της πόλης που διαμόρφωσαν τον ευρωπαϊκό της χαρακτήρα. Το εμπόριο και η οικονομία, οι τέχνες και ο πολιτισμός, η πολιτική και η διοίκηση, ο πόλεμος, αλλά και η συνύπαρξη των λαών είναι οι έννοιες που προσεγγίζουμε μέσα από μία διαφορετική οπτική κατά την περιπατητική μας διαδρομή.

*Η διαδρομή ενδείκνυται και για σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. 

Ήδη από τη δεκαετία του 1880 η περιοχή έξω από τα ΝΑ τείχη της πόλης ήταν γνωστή ως «Πύργοι» ή «Εξοχές» και εμφάνιζε περιορισμένη δόμηση κυρίως παραθεριστικού χαρακτήρα. Σημαντικές αλλαγές όμως στον παραδοσιακό πυρήνα της Θεσσαλονίκης, όπως το γκρέμισμα των τειχών και η πυρκαγιά του 1890, θα ευνοήσουν μια μαζικότερη μετακίνηση και μόνιμη εγκατάσταση στην περιοχή που θα ονομαστεί πλέον Χαμηδιέ προς τιμήν του Σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ Β’. Η πρώτη αυτή επέκταση της πόλης εκτός των τειχών θα οργανωθεί με βάση συγκεκριμένο σχέδιο και θα αποτελέσει μια συνοικία στην οποία κατά κύριο λόγο θα εγκατασταθούν τα ανώτερα κοινωνικά και οικονομικά στρώματα. Ξεκινώντας από την πρώτη οδό που θα χαραχθεί, την οδό Εθνικής Αμύνης, τότε Χαμηδιέ, και με τη σταδιακή ανάπτυξη του οδικού δικτύου, στο οποίο κύριο ρόλο παίζει η κεντρική τότε παραλιακή λεωφόρος (σημ. Βασ. Γεωργίου – Β. Όλγας) η συνοικία σταδιακά επεκτείνεται ανατολικά και βόρεια. Εφοδιασμένη με νέες υποδομές, σημαντικά δημόσια κτήρια, χώρους αναψυχής, πάρκα και πολυτελείς κατοικίες αποκτά ευρωπαϊκό χαρακτήρα και εξελίσσεται σε ένα κοσμοπολίτικο προάστιο.

H Θεσσαλονίκη, η δεύτερη πιο σημαντική πόλη της βυζαντινής αυτοκρατορίας μετά τη πρωτεύουσά της, την Κωνσταντινούπολη, διαθέτει πολυάριθμα βυζαντινά μνημεία. Τα περισσότερα, βυζαντινές εκκλησίες, διασκορπισμένες μέσα στον πολεοδομικό της ιστό, άλλες γνωστές και επιβλητικές και άλλες κρυμμένες και σχεδόν άγνωστες, δικαιολογούν απόλυτα το χαρακτηρισμό της πόλης ως ένα «ανοιχτό βυζαντινό μουσείο». Μνημεία, όλα εγγεγραμμένα στους καταλόγους της Unesco, κατασκευασμένα σε διαφορετικές περιόδους του Βυζαντίου, αφηγούνται τις δικές τους ιστορίες, συνδέονται με σπουδαίους ανθρώπους και υπογραμμίζουν την ανάπτυξή των τεχνών και τη σημαίνουσα θέση που κατείχε η πόλη μέσα στους 11 αιώνες ζωής της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Κτήρια εξαιρετικής αρχιτεκτονικής και διακόσμησης με απαράμιλλης τέχνης ψηφιδωτά και τοιχογραφίες μας μεταφέρουν λίγη από την αίγλη του Βυζαντίου και των αιώνων της ανοικοδόμησής τους.

Oι Εβραίοι, λαός της «μετανάστευσης», θα εγκατασταθούν στην Θεσσαλονίκη ήδη από τα ρωμαϊκά χρόνια ενώ η παρουσία τους θα γίνει ακόμη εντονότερη το 15ο αιώνα με την άφιξη των Σεφαραδιτών. Οι εβραϊκές συνοικίες που διαμορφώθηκαν στην πόλη άλλαξαν σημαντικά τη φυσιογνωμία της και ο εβραϊκός πληθυσμός επηρέασε σημαντικά την ταυτότητά της. Περπατάμε σε γειτονιές και ερχόμαστε σε επαφή με τον τρόπο ζωής, τις συνήθειες και τα έθιμα, τη θρησκεία, την επαγγελματική δραστηριότητα των Εβραίων της πόλης. Την Εβραϊκή παρουσία στην πόλη θα σημαδέψει ο Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος. Η δίωξή τους από τους Γερμανούς, η καταστροφή του Εβραϊκού νεκροταφείου και τόποι που συνδέονται με το Ολοκαύτωμα έχουν πολλές ιστορίες να μας αφηγηθούν. Το Εβραϊκό Μουσείο συμπληρώνει τη διαδρομή προσφέροντάς μας πληροφορίες και υλικό πολύτιμο για την ανασύνθεση της ιστορίας.

Το κοινωνικό φαινόμενο των αστέγων δεν αποτελεί αποκλειστικό χαρακτηριστικό της εποχής μας, καθώς συνδέεται με την ίδια την ιστορία της πόλης. Μέσα μια διαδρομή στο χρόνο, σταματώντας σε χρονικά σημεία – κλειδιά αναδεικνύονται διαφορετικές αιτίες του ίδιου φαινομένου ιστορικά. Οι δρόμοι και οι δημόσιοι χώροι της πόλης είναι γεμάτοι ιστορίες ανθρώπων που βίωσαν ανατροπές και βρέθηκαν ξαφνικά κλειδωμένοι έξω από την πόρτα μιας ασφαλούς κατοικίας. Οι ίδιοι χώροι αποτέλεσαν καταφύγιο ανθρώπων που δε συναντήθηκαν ποτέ, αλλά άφησαν το αποτύπωμά τους στη μνήμη της πόλης, αποκαλύπτοντας τους κύκλους της ιστορίας και την ευκολία μετάβασης από μια δεδομένη κατάσταση σε ένα αβέβαιο μέλλον.

Η ιατρική διαχρονικά μέσα από την επιστήμη αλλά και την επίκληση στο θείο. Αναφορές σε τοιχογραφίες βυζαντινών ναών, επικλήσεις θαυματουργών αγίων, αλλά και μοναχοί που παρείχαν ιατρικές υπηρεσίες και θαυματουργές θεραπείες στους πολίτες της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Από την άλλη, τα νέα νοσοκομειακά κέντρα της οθωμανικής περιόδου, τα πρώτα ασθενοφόρα της εποχής, καθώς και διάσημα φαρμακεία και γιατροί της πόλης.

Μια πρωτότυπη θεματική διαδρομή για την ιστορία της υγείας στην πόλη, μια αφήγηση μέσα από σημαντικά δημόσια κτίρια, μνημεία και προσωπικότητες.

Ιστορίες που ξεπηδούν μέσα από δρόμους και κτίρια της πόλης, μέσα από περιγραφές λογοτεχνών και περιηγητών, μέσα από το αποτύπωμα που άφησαν γνωστές και άγνωστες προσωπικότητες στον αστικό ιστό. Κρυμμένα μυστικά του παρελθόντος αποκαλύπτονται και φέρνουν στην επιφάνεια μια αθέατη πλευρά της πόλης μέσα από τις μοναδικές ιστορίες των ανθρώπων της. Φτάνει μόνο κάποιος να σταματήσει για να τις ακούσει…

Ο Αλιάκμονας ή Άλκης, είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της Ελλάδος και αυτός που θα μας αφηγηθεί ιστορίες για την καταγωγή και τη ζωή του, που δεν είναι και μικρή…
Η Αγαθούπολη, ο πρώτος μας σταθμός, περιλαμβάνεται στο Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού – Λουδία και Αλιάκμονα και μαζί με τις λιμνοθάλασσες, είναι ένα από τα μεγαλύτερα υγροτοπικά συστήματα της χώρας. Μέσα στα χιλιάδες χρόνια ζωής του ο Αλιάκμονας, γνώρισε σπάνια πουλιά, ζώα και φυτά που τον επισκέπτονται συχνά ή ζουν αποκλειστικά κοντά του. Λίγο πιο μακριά, ο δεύτερος σταθμός μας, οι Αλυκές Κίτρους, είναι ένα τόπος γεμάτος ιστορία αλλά και μια προστατευόμενη περιοχή λόγω της σπάνιας χλωρίδας και πανίδας. Ξεναγός μας, ποιος άλλος παρά η φίλης μας η Ρόζα, το Φλαμίνγκο! Ανυπομονεί να μας πει τις δικές της ιστορίες… από κοντά.

Ο Βαρδάρης, είναι μια έννοια ταυτόσημη με την πόλη της Θεσσαλονίκης. Δεν είναι μόνο ο αέρας που σαρωτικός και παγωμένος φυσά το χειμώνα αλλά και μια ολόκληρη περιοχή με τη δική της διαδρομή στην ιστορία της πόλης. Ήδη από τα Βυζαντινά χρόνια, σημαντικό σημείο ως πύλη και είσοδος στην πόλη ενώ πολύ αργότερα διαμορφώθηκε σε μια «πλατεία». Γύρω του μοναστήρια και οθωμανικά χαμάμ, καφενεία που οι Οθωμανοί κάτοικοι της πόλης έπιναν τον καφέ τους, κάπνιζαν και άκουγαν αμανέδες, υπαίθριοι επαγγελματίες και μικροπωλητές που περίμεναν τους διαβάτες να τους εξυπηρετήσουν πριν εισέλθουν στην Σελανίκ, χάνια που έδιναν στέγη στους ταξιδιώτες για ένα- δύο βράδια πριν συνεχίζουν τον μακρύ τους ταξίδι. Αργότερα ο «άγιος Βαρδάρης» όπως χαρακτηρίζεται από συγγραφείς και η γύρω περιοχή αυτού, έγινε συνώνυμο μιας ίσως περιθωριακής νοοτροπία.

Ο Βαρδάρης μετουσιώθηκε σε ένα πολεοδομικό και ιστορικό τοπίο με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ερωτικής της πλευράς. Τα βράδια, όταν οι μεροκαματιάρηδες της γειτονιάς τελείωναν τις δουλειές τους,  τα χαμηλά «σπίτια» άναβαν τα κόκκινα φώτα και τα «κορίτσια» κάθε ηλικίας και φυλής περίμεναν τους ανυπόμονους εραστές. Από τους φαντάρους του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι τους περαστικούς και τους ταξιδιώτες των περασμένων δεκαετιών. Ο Βαρδάρης συνώνυμος με τις πιο ανείπωτες πλευρές της πόλης και παρά τις σημερινές πολεοδομικές του αλλοιώσεις υμνήθηκε όσο τίποτα άλλο από συγγραφείς και ποιητές αφήνοντας ανεξίτηλη την ιστορία του μέσα στην πόλη.

Διαδρομή Ι

Έχετε αναρωτηθεί που βρισκόταν το πρώτο πολυκατάστημα της Θεσσαλονίκης το οποίο διέθετε και ηλεκτρονικό ανελκυστήρα; Πότε δημιουργήθηκε η πρώτη γερμανική παροικία στην πόλη, τι σχέση έχει ένα παλιό γερμανικό αυτοκίνητο με την εσωτερική αυλή ενός παλιού ξενοδοχείου στην πόλη και ένα αεροπλάνο με τον Λευκό Πύργο στις αρχές του 20ου αιώνα;

Οι απαντήσεις βρίσκονται στο χέρι σας! Μέσα από την ψηφιακή εφαρμογή του Goethe-Institut καταγράφονται ιστορίες της Γερμανικής παροικίας των προηγούμενων αιώνων μέχρι το πρόσφατο παρελθόν της πόλης και σημειώνονται κτίρια- σταθμοί με αρχιτεκτονικό και ιστορικό ενδιαφέρον που φυλάνε καλά κρυμμένες ιστορίες αιώνων. Ελάτε να τις ανακαλύψουμε μαζί μέσα από μια ξεχωριστή περιπατητική διαδρομή!

Διαδρομή ΙΙ

Ποια είναι αλήθεια η σύνδεση ανάμεσα στον πρώτο βασιλιά της Ελλάδας από τη Βαυαρία, την πρώτη μπίρα που κυκλοφόρησε στη χώρα και τη Θεσσαλονίκη; Πόσες θέσεις έχει αλλάξει το Γερμανικό προξενείο της πόλης; Άραγε τι σχέση έχει ο άνθρωπος που δημιούργησε τον πρώτο ραδιοφωνικό σταθμό με τη Γερμανία και τι ιστορίες αποκαλύπτουν οι περίφημες βίλες της άλλοτε κοσμοπολίτικης συνοικίας των Εξοχών; Αφηγήσεις του παρελθόντος ξεδιπλώνουν άγνωστες πτυχές της ιστορίας της πόλης και συνδέονται με το σήμερα μέσα από τη διαμόρφωση ενός «ονειρικού» κήπου.

Μέσα από την ψηφιακή εφαρμογή του «Deutsche Spuren in Griechenland/Γερμανικά ίχνη στην Ελλάδα» καταγράφονται ιστορίες της Γερμανικής παροικίας των προηγούμενων αιώνων μέχρι το πρόσφατο παρελθόν της πόλης και σημειώνονται κτίρια- σταθμοί με αρχιτεκτονικό και ιστορικό ενδιαφέρον που φυλάνε καλά κρυμμένες ιστορίες αιώνων. Ελάτε να τις ανακαλύψουμε μαζί μέσα από μια ξεχωριστή περιπατητική διαδρομή!

Η Θεσσαλονίκη μέσα στο χρόνο, μια πόλη γεμάτη γειτονιές, δρόμους στενούς και σπίτια χαμηλά, μπλεγμένα με υπαίθριες και ανοιχτές αγορές, με σπίτια ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής, δίπλα σε εμπορικούς δρόμους και τριγύρω καφέ και εστιατόρια που τίποτα δεν ζήλευαν από αυτά της Ευρώπης, αλλά και καταστήματα με κάθε λογής προϊόντα. Εκεί μπορούσε να βρει κανείς προϊόντα πολυτελείας, κοσμήματα, χρυσό και ασήμι. Υφάσματα φτιαγμένα από μετάξι και βαμβάκι, που φόρτωναν τα καραβάνια για μέρη μακρινά. Καταστήματα με γυαλικά και κάθε λογής προϊόντα καθημερινής χρήσης για κάθε κοινωνική τάξη. Στην πόλη που ένωνε την Ανατολή με τη Δύση, τις αγορές γέμιζαν οι φωνές των εργατών, των ντελάληδων, των πωλητών και των χαμάληδων.

Μέσα από μια βόλτα στο ιστορικό κέντρο, ανασυνθέτουμε την εμπορική ζωή της πόλης, την κίνηση στις αγορές, τα προϊόντα, τους εργάτες και τους εμπόρους που έφταναν στην πόλη.

Η Θεσσαλονίκη, πόλη σημαντική από την ίδρυσή της θα γίνει πολυπόθητη ανά τους αιώνες από όλους τους Βαλκάνιους λαούς. Λίγο πριν την απελευθέρωσή της, την ώρα που τα Βαλκάνια «φλέγονται», πέρα από την κοινότητα των Οθωμανών, των Χριστιανών αλλά και την πολυπληθή κοινότητα των Εβραίων, η πόλη φιλοξένησε στα σπλάχνα της Σέρβους, Βούλγαρους, Ρουμάνους, Αλβανούς, Λεβαντίνους, φυλετικές ομάδες που άφησαν το δικό τους στίγμα στη μνήμη της πόλης. Οι ιστορίες τους κρύβονται σε οικίες, καταστήματα, ξενοδοχεία, σε εκπαιδευτικά ιδρύματα και ιερούς ναούς, στους δρόμους και τις πλατείες της πόλης. Η πολυφυλετική Θεσσαλονίκη με πλήθος ανθρώπων με διαφορετική καταγωγή, γλώσσα, θρησκεία, ήθη και έθιμα, γίνεται το επίκεντρο της δικής τους κυριαρχίας.

Σε συνεργασία με το Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα

Η Θεσσαλονίκη αποτέλεσε από την ίδρυσή της ένα σταυροδρόμι πολιτισμού, διαφορετικών εθίμων και γεύσεων. Γεύσεις με ρίζες από το Βυζάντιο, την Οθωμανική περίοδο, τους Σεφαραδίτες αλλά και τις άλλες πληθυσμιακές ομάδες που διάλεξαν για πατρίδα τους τη νύμφη του Θερμαϊκού ανά τους αιώνες επιβιώνοντας μέχρι σήμερα πάνω στο ίδιο τραπέζι. Αυτή τη ποικιλομορφία των γεύσεων ανακαλύπτουμε μέσα από μια ιδιαίτερη διαδρομή στο ιστορικό κέντρο της πόλης. Μαθαίνουμε τα μυστικά που κρύβονται πίσω από τις πιο διάσημες και αναγνωρίσιμες γεύσεις της πόλης, γνωρίζουμε το βαθύτερο νόημα των διατροφικών παραδόσεων, τις διαφορετικές συνήθειες των διαφορετικών κοινοτήτων της πολυπολιτισμικής Θεσσαλονίκης και τον πλούτο που έφεραν με τις συνταγές τους από τόπους μακρινούς. Ο γαστρονομικός χάρτης της πόλης ξεδιπλώνει όμως ταυτόχρονα τόσο την ιστορία της ίδιας της Θεσσαλονίκης όσο και των κατοίκων της, δημιουργώντας μια ταυτότητα τόσο ξεχωριστή αναδεικνύοντάς την σε μια πολυπολιτισμική και γαστρι-μαγική πόλη.