Η Θεσσαλονίκη κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μας «συστήνεται» μέσα από το βιβλίο της Αλεξάνδρας Μητσιάλη «Ξυπόλυτοι Ήρωες» από τις εκδόσεις Πατάκη. Οι πρωταγωνιστές της ιστορίας, μια παρέα παιδιών, αντιστέκονται και καταφέρνουν να επιβιώσουν μέσα στο ζοφερό κλίμα της εποχής.

Μέσα από τις προσπάθειές τους ξετυλίγεται μπροστά μας η Θεσσαλονίκη της Κατοχής: οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, οι Γερμανοί, οι μαυραγορίτες και οι δωσίλογοι, οι αντιστασιακές ομάδες, τα επιταγμένα κτίρια, οι συλλήψεις και οι εκτελέσεις και φυσικά το δράμα της εβραϊκής κοινότητας, ο αποκλεισμός και η εξόντωσή της.